Pierwsza pomoc dla psa – co trzeba o niej wiedzieć?

Niewątpliwie los pupili jest pełen przygód i nawet najbardziej przezorni opiekunowie mogą nie przewidzieć wybranych zdarzeń czy wypadków. Warto wiedzieć, jak wygląda pierwsza pomoc dla psów, aby zapewnić czworonogom bezpieczeństwo w każdej, nawet najtrudniejszej sytuacji. W końcu to od Twojej wiedzy i spostrzegawczości zależy życie i zdrowie zwierzęcia. Jeśli zastanawiasz się jak udzielić pierwszej pomocy psom, to w poniższym artykule znajdziesz wiele cennych wskazówek.

Oceń stan zdrowia psa

Przede wszystkim warto podkreślić, że pierwsza pomoc to nie tylko sztuczne oddychanie u psa. Ratowanie psiego życia należy rozpocząć od uważnej obserwacji otoczenia i pupila. Podejmowane kroki muszą być szybkie i zdecydowane, gdyż w sytuacji wypadkowej, czas jest na wagę złota. Jednocześnie warto podkreślić, że pomocy należy udzielać w środowisku bezpiecznym dla nas samych. Jeśli Tobie i Twojemu psu nadal grozi niebezpieczeństwo, należy w miarę możliwości oddalić się od niebezpieczeństwa. Następnie przystępuje się do czynności ratowniczych, by na koniec udać się do lekarza weterynarii. W wyjątkowo trudnych sytuacjach czas jest kluczowy, dlatego zanim dotrzesz do specjalisty zwróć uwagę na kilka kwestii wymienionych poniżej.

Temperatura wewnętrzna ciała

Pomiaru temperatury ciała pupila dokonaj przy pomocy termometru plastikowego drogą doodbytniczą. Prawidłowa temperatura ciała u psów waha się w zakresie od 37,5 st. C do 39 st. C.

Kolor skóry i dziąseł psa

Ważnym wskaźnikiem stanu zdrowia pupila jest kolor skóry i dziąseł. Skórę obserwuje się w miejscach, gdzie pozwala na to sierść np. na brzuchu, po wewnętrznej stronie uszu, w okolicy oczu (błony śluzowe) czy w pachwinach. Oceniając kolor zarówno skóry jak i dziąseł należy wziąć pod uwagę osobnicze zmiany u psa np. plamki i odbarwienia. Prawidłowe zabarwienie skóry i dziąseł powinno być lekko różowe. Jeśli barwa ta jest inna, koniecznie należy skonsultować się z lekarzem weterynarii, bo może to świadczyć o niedokrwieniu czy zaburzeniach pracy organów wewnętrznych.

Czas wypełniania naczyń włosowatych

Aby w pełni ocenić stan zdrowia psa, warto także ocenić prawidłowość krążenia krwi. W warunkach domowych można to zrobić poprzez uciśnięcie dziąseł psa i następnie obserwację zmiany koloru. Po ucisku i puszczeniu, kolor powinien być biały i w czasie 1 – 2 sekund ponownie różowy. Jeśli trwa to dłużej, może to świadczyć o odwodnieniu lub wstrząsie i konieczna jest pomoc weterynarza.

Test na odwodnienie

Pierwsza pomoc dla psów może być także konieczna w przypadku odwodnienia. W końcu jest to stan, który może stanowić zagrożenie dla zdrowia naszych pupili. Oceny odwodnienia można dokonać na kilka sposobów. Jednym z nich jest ocena barwy i zapachu moczu. Mocz prawidłowo nawodnionego psa powinien być lekko żółty i mieć delikatny zapach.

Jednocześnie czasami dieta czy przyjmowane leki mogą zaburzać wygląd moczu, stąd warto też dokonać oceny poziomu nawodnienia na podstawie elastyczności skóry. Mianowicie w dwa palce należy ująć fałd skórny i odsunąć go od ciała, po czym puścić. Jeśli skóra od razu wraca na miejsce, pies jest prawidłowo nawodniony. Jeśli powrót jest powolny, świadczy to o odwodnieniu.

Liczba uderzeń serca na minutę i tętno psa

Zabierając psa do weterynarza, warto także monitorować liczbę uderzeń serca na minutę. Tego pomiaru dokonuje się przykładając dłoń za lewą, przednią łapą psa do klatki piersiowej. Należy obliczyć ilość uderzeń w czasie 15 sekund i tę liczbę pomnożyć razy 4. Warto wiedzieć, że naturalnie szczenięta mają wyższą liczbę uderzeń, aniżeli dorosłe psy. Prawidłowe wartości dla dorosłych psów (w zależności od rasy i wielkości psa) to od 60 do 120, a u szczeniąt od 80 do 120.

Jednocześnie warto sprawdzić tętno psa. Ocenia się je u psa w pozycji leżącej. Palcem wskazującym i środkowym należy wyczuć np. tętnicę udową (połowa długości kości udowej) i delikatnie uciskając miejsce, zliczyć ilość pulsowania. Uzyskany wyniki mnożymy razy 4. Jeśli wartość, jest zbliżona do prawidłowej liczby uderzeń serca na minutę, wynik jest dobry.

Liczba oddechów u psa i jego reaktywność

Ostatnią kwestią na jaką warto zwrócić uwagę, jeszcze zanim udamy się do weterynarza, jest zachowanie psa. Szczególnie liczba oddechów dużo nam powie o stanie zwierzaka. Prawidłowo szczenięta oddychają od 20 – 25 razy na minutę, a dorosłe psy od 13 do 18. Najłatwiej oceny tego parametru dokonać obserwując ruch klatki piersiowej.

Jednocześnie nie należy ignorować zachowania zwierzęcia ogółem. Warto zwrócić uwagę na to jaki jest poziom energii, jakie postawy przyjmuje pies (kładzie się czy biega?), a także czy reaguje na bodźce z zewnątrz i nasz głos? Czy ślini się nadmiernie? O tym wszystkim trzeba powiedzieć weterynarzowi.

Kiedy pierwsza pomoc dla psów jest konieczna?

Zgodnie z tym co wspomniano wyżej, w sytuacji zagrożenia życia czy zdrowia, konieczne jest działanie szybkie i zdecydowane. Warto wiedzieć, jak reanimować psa, ale także kiedy jest to konieczne. A więc, kiedy pierwsza pomoc jest konieczna?

• Rany, uraz i złamania

W takich sytuacjach ważne jest delikatne zbadanie psa. Bolące lub tkliwe miejsce należy dokładnie obejrzeć i unieruchomić. Jeśli podejrzewamy uraz, koniecznie należy przetransportować zwierzę do weterynarza, jednocześnie unikając ruchu zwierzęcia. Do uruchomienia może posłużyć kawałek czegoś twardego np. deska i bandaż czy inny materiał, którym obwiążemy uszkodzoną kończynę.

• Utrata przytomności i utrudnione oddychanie

W sytuacji, gdy pies jest nieprzytomny, należy niezwłocznie udać się po pomoc do lecznicy weterynaryjnej. Jedocześnie w drodze do specjalisty należy dokonać obserwacji psa zgodnie z kategoriami wcześniej wymienionymi. Jeśli zauważamy, że nasz pies nie oddycha, należy przystąpić do resuscytacji krążeniowo – oddechowej, opisanej poniżej.

• Krwawienie i krwotok

Krwawienie czy krwotok również mogą stanowić zagrożenie dla życia i zdrowia naszego pupila. Krwawienie występuje wtedy, gdy z konkretnego źródła krew wydostaje się poza przestrzeń naczyniową. Krwotok to również wydostanie się krwi poza naczynia, ale najczęściej to bardziej rozległe i znacznie poważniejsze zagrożenie dla życia pupila. Warto także podkreślić, że zarówno krwawienie, jak i krwotok mogą być wewnętrzne i zewnętrzne. Nie zawsze ubytek krwi widoczny jest gołym okiem. Objawy tego stanu są niespecyficzne np. ciemny stolec (krwawienie z przewodu pokarmowego), stąd wszelkie zmiany w zachowaniu czy wyglądzie psa należy konsultować z weterynarzem.

• Przegrzanie psa

Także przegrzanie psa wymaga udzielenia mu pierwszej pomocy. Ratowanie psa rozpoczynamy od przeniesienia zwierzaka do chłodnego, zacienionego miejsca. Konieczne jest zapewnienie stałego dostępu do świeżej i chłodnej (nie lodowatej) wody. Następnie stopniowo rozpoczynamy obniżanie temperatury ciała pupila. W warunkach domowych można psa ułożyć na macie chłodzącej i delikatnie polewać go letnią wodą z czasem obniżając jej temperaturę. Aby zapewnić psu komfort należy unikać gwałtownego wrzucania pupila do lodowatej wody, chyba że weterynarz zaleci inaczej. Aby przyspieszyć schładzanie psa, można zwierzęciu podać do ssania kostki lodu i zapewnić dobrą wentylację powietrza.

Jak wygląda pierwsza pomoc dla psów? Jak ją przeprowadzić? Reanimacja, resuscytacja i sztuczne oddychanie w praktyce

Chcąc ratować życie i zdrowie swoje psa, należy wykazać się odwagą. W takich sytuacjach często towarzyszą nam emocje. Wypadek może wprowadzić nas w panikę. I choć jest to całkowicie naturalne, za wszelką cenę powinniśmy się skupić na rozwiązaniu tej sytuacji.

Pierwszą pomoc, zgodnie z tym co opisano wyżej, zaczynamy od oceny zdrowia, swojego i pupila, a także bezpieczeństwa otoczenia. Jeśli środowisko stanowi zagrożenie, należy jak najszybciej oddalić się z tego miejsca, a następnie przystąpić do czynności ratowniczych.

Pierwsza pomoc dla psów rozpoczyna się od uważnej obserwacji zwierzęcia. Należy zbadać wszystkie parametry wspomniane wcześniej. Jeśli cokolwiek budzi nasze obawy, należy udać się do weterynarza lub wezwać specjalistyczną pomoc. W drodze do lecznicy oceniamy czy stan psa się nie pogarsza i czy zachowane jest krążenie u psa.

Jednym z najważniejszych elementów pierwszej pomocy jest sprawdzenie drożności dróg oddechowych. Jeśli w pysku lub drogach oddechowych jest ciało obce, należy szybko je wyjąć ręką lub pesetą. Jeśli jest to niemożliwe należy wykonać chwyt Heimlicha, w którym obejmujemy psa od tyłu i dwoma połączonymi rękami uciskamy klatkę piersiową poniżej przednich łap 5 razy.

Niezależnie od tego czy udało się pozbyć ciała obcego, należy ocenić, czy pies oddycha. Można to zrobić przykładając głowę do pyska leżącego psa. W tej pozycji powinniśmy czuć ciepłe powietrze na policzku i widzieć unoszącą się klatkę. Jeśli zauważamy, że pupil nie oddycha, konieczne jest sztuczne oddychanie u psa.

Pierwszą pomoc, a dokładniej sztuczne oddychanie u psa wykonujemy układając zwierzę na prawym boku, na twardym podłożu. Należy objąć pysk zwierzęcia dłońmi. Przez nozdrza psa wdmuchujemy powietrze, jednocześnie obserwując ruch klatki piersiowej. Jej uniesienie wskazuje prawidłowo wykonany wdech. Taką czynność należy powtórzyć od 8 do 10 razy na minutę.

Jeśli pomimo tego nadal nie wyczuwamy pulsu, należy rozpocząć masaż serca. Na klatce piersiowej, pod łokciem psa układamy dłonie i uciskamy klatkę od 80 do 120 razy na minutę. Idealnie będzie połączyć sztuczne oddychanie u psa z masażem serca. Wtedy co 10 uciśnięć wykonuje się 2 wdechy.

Konsultacja z weterynarzem

Ostatnim etapem pierwszej pomocy u psów jest konsultacja ze specjalistą. Zawsze, bez względu czy udało nam się pozbyć ciała obcego bądź przywrócić krążenie, po lub w trakcie trudnej sytuacji należy skonsultować się z weterynarzem. Niestety czasami konsekwencje zachłyśnięcia czy odwodnienia nie są widoczne od razu. Przeprowadzenie dokładnych badań pozwoli na kompleksową ocenę stanu zdrowia psa i zapobieganie poważnym konsekwencjom.

Podsumowując, pierwsza pomoc dla psów to nie tylko sztuczne oddychanie u psa, ale także cały cykl czynności, wykonywanych w różnych sytuacjach, zapewniający zdrowie i bezpieczeństwo pupilom. Efektywne udzielenie pierwszej pomocy i pozyskanie podstawowej wiedzy jest niezwykle ważne, ponieważ pozwala ratować życie naszym psom. W razie wątpliwości lub obaw zawsze warto także skonsultować się z weterynarzem.

Bibliografia:

1. Cierniak i wsp. Pierwsza pomoc w nagłych wypadkach pierwsza pomoc w nagłych wypadkach. Pielęgnacja i żywienie psów. Drugie warsztaty kynologiczne, 2017.
2. Pohoska. Pierwsza pomoc przedweterynaryjna. Stołeczny magazyn policyjny 2021.