Udar cieplny u psa

Udar cieplny u psa to poważne zagrożenie dla życia pupila. Jako opiekun powinieneś zadbać o to, aby nawet w najbardziej gorące dni zapewnić psu bezpieczeństwo. Zastanawiasz się, w jakich warunkach Twój pies może doznać udaru? Jak mu zapobiegać i co robić, gdy widzisz, że pies źle znosi upały? Poznaj nasze wskazówki i chroń swojego psa przed udarem cieplnym!

Czym jest udar u psa?

Udar cieplny to zjawisko niebezpieczne. Jak wskazują specjaliści, jest to bezpośrednie zagrożenie życia psa. Udar cieplny występuje, gdy organizm jest narażony na działanie nadmiernej ilości ciepła i nie potrafi się go pozbyć za pomocą mechanizmów fizjologicznych.

W nauce można wyróżnić dwa typy udaru: klasyczny i wysiłkowy. Ten pierwszy związany jest z temperaturą panującą w otoczeniu, natomiast drugi, jak sama nazwa wskazuje, ze zwiększoną aktywnością fizyczną zwierzęcia. Warto podkreślić, że udar u psa występuje najczęściej latem, gdy temperatura jest bardzo wysoka. Dodatkowym czynnikiem predysponującym do wystąpienia udaru jest także wysoka wilgotność powietrza utrudniająca regulację temperatury.

Udar u psa przebiega w czterech, postępujących po sobie fazach. Każda z nich świadczy o poważniejszym i zarazem cięższym stanie zwierzęcia. Początkowo dochodzi do termoregulacji, czyli szeregu mechanizmów mających za zadanie pozbycie się nadmiaru ciepła. Następnie dochodzi do aklimatyzacji, czyli próby dostosowania się do warunków otoczenia np. zmian w gospodarce wodno – elektrolitowej. Jednakże jest to proces długotrwały i charakteryzuje się ograniczoną wydolnością. Jeśli nie dojdzie do obniżenia ciepła, dochodzić może do kolejnych faz udaru u psa – reakcji ostrej fazy i ekspresji białek szoku cieplnego.

Termoregulacja u psów

Podstawowym procesem, jaki chroni zwierzęta przed udarem jest zjawisko termoregulacji. Jest to zespół mechanizmów, który ułatwia pupilom utrzymanie odpowiedniej temperatury ciała. Okazuje się, że zmiana temperatury ciała lub otoczenia nawet o 1 st. C pobudza ośrodek termoregulacji u psów i powoduje kaskadę reakcji chroniących przed udarem. Przykładowo, aby zapobiec udarowi, zwiększa się przepływ krwi przez naczynia lub dochodzi do ograniczenia produkcji moczu.

U psów, w przeciwieństwie do ludzi, pocenie nie pozwala efektywnie obniżyć temperatury ciała, ponieważ epokrynowe gruczoły potowe występują jedynie na łapach, pomiędzy opuszkami palców. Podstawowym mechanizmem, który pozwala obniżyć temperaturę, jest charakterystyczne zianie, dlatego zawsze należy zapewnić psu możliwość swobodnego oddychania (istotny jest prawidłowo dobrany kaganiec). Ważne tu jest także odpowiednie nawodnienie organizmu, które zwiększa efektywność całego procesu.

Udar u psa – objawy

Jak wskazuje się w prasie specjalistycznej, najczęstszą przyczyną udaru jest udar słoneczny u psa, czyli wzrost temperatury ciała związany z wysoką temperaturą powietrza. Niestety, udar często jest związany z bezmyślnością człowieka, kiedy to zostawia zwierzę latem w samochodzie. Pod żadnym pozorem nie wolno zostawiać psa w aucie podczas wysokiej temperatury.

Udar słoneczny u psa objawia się:

• wysoką temperaturą ciała – powyżej 40 st. C,
• intensywnym zianiem, szybkim oddechem i zdenerwowaniem lub wręcz przeciwnie – osłabieniem i dezorientacją,
• przyspieszonym pulsem,
• dusznością,
• suchością i przekrwieniem błon śluzowych.

Jeśli stan psa jest bardzo poważny, udar może objawiać się również utratą przytomności, wymiotami czy zaburzeniami nerwowymi.

Udar u psa – pierwsza pomoc

Zauważenie objawów takich jak opisano wyżej to poważny sygnał do działania. Intensywnego ziania czy zdenerwowania u psa nie należy bagatelizować. Jeśli podejrzewasz, że pies może mieć udar, niezwłocznie przenieś zwierzę do chłodnego, zacienionego miejsca i stopniowo obniżaj temperaturę ciała. Można to robić poprzez ułożenie zwierzęcia na macie chłodzącej czy poprzez delikatne polewanie ciała coraz chłodniejszą wodą, pupilowi trzeba zapewnić dostęp do świeżej wody.

Udar u psa wymaga także konsultacji ze specjalistą. Lekarz powinien zbadać zwierzę i wskazać dalsze postępowanie. Natomiast jeśli wydaje Ci się, że pies jest nieprzytomny lub nie oddycha, natychmiast zgłoś się po pomoc specjalisty. W międzyczasie sprawdź, czy drogi oddechowe są drożne. Należy usunąć wszelkie ciała obce i wyciągnąć język z pyska, w takiej sytuacji konieczne może być także wykonanie sztucznego oddychania.

Jak zapobiegać wystąpieniu udaru u psa?

Chcąc uchronić swojego pupila przed udarem, należy zawsze dbać, aby zwierzę miało dostęp do świeżej wody. Niewskazane jest zakładanie psu kagańca, który ściśle przylega do pyska. Taki sprzęt uniemożliwia zianie i wyrównywanie temperatury.

W lato należy zwracać szczególną uwagę na to, w jakiej temperaturze przebywa zwierzę. Nie wolno zostawiać psa w samochodzie czy innych mocno nagrzewających się pomieszczeniach lub środkach transportu. Zostawiając psa samego w domu, należy zadbać o dostęp do świeżej wody, miejsce zacienione i jeśli to możliwą klimatyzację w szczególnie gorące dni.

Ryzyko udaru cieplnego u psa – główne czynniki

Warto także wiedzieć, że udar cieplny u psa może wystąpić częściej ze względu na wybrane czynniki. Ryzyko tego zjawiska zwiększa wysoka temperatura, wysoka wilgotność, nagła zmiana temperatury na wysoką (brak aklimatyzacji), leki moczopędne czy kagańce utrudniające zianie. Wyższe ryzyko udaru mają także zwierzęta przetrzymywane w pomieszczeniach zamkniętych, niewentylowanych, z brakiem lub utrudnionym dostępem do świeżej wody.

Leczenie udaru słonecznego u psów

Udar u psa wymaga odpowiedniego leczenia u lekarza weterynarii. I choć nie ma specyficznej metody postępowania w przypadku udaru, najczęściej podejmowane są czynności takie jak tlenoterapia, skuteczne i szybkie schładzanie organizmu i intensywna podaż płynów. W kolejnym etapie dochodzi do leczenia wtórnych zaburzeń, jakie się pojawiły w wyniku przegrzania organizmu i udaru.

Jakie psy są bardziej narażone na udar słoneczny?

Jak wskazują badania, wyższe ryzyko udaru mają psy otyłe, a także te o ciemnym umaszczeniu. Również częściej zdarzają się udary u zwierząt chorujących przewlekle np. na choroby układu krążenia. Bardziej podatne na udar są także psy starsze i szczenięta. Z uwagi na specyficzną budowę pyska na szybkie odwodnienie, a w konsekwencji także udar, bardziej są narażone psy takie buldogi, boksery czy mopsy.

Udar słoneczny u innych zwierząt domowych

Warto także zwrócić uwagę na to, że udar zdarza się nie tylko u psów. Tak naprawdę są na niego narażone wszystkie zwierzęta domowe, w tym koty. Psy z racji wysokiej aktywności, specyficznej budowy ciała i utrudnionego systemu termoregulacji są grupą zwierząt szczególnie wrażliwych na udar. Natomiast w upalne dni należy zadbać o wszystkie zwierzęta, zapewnić im schronienie w cieniu i dostęp do świeżej wody.

Udar cieplny to poważny stan, w którym dochodzi do przegrzania organizmu. Ważne jest, aby podejmować wszelkie kroki mogące zapobiec wystąpieniu tego zjawiska. Jednocześnie obserwując swojego pupila i zauważając objawy, nie należy bagatelizować symptomów udaru. Zjawisko takie jak udar u psa wymaga zdecydowanych, szybkich i skutecznych działań, które pozwolą uchronić zwierzę przed trwałymi uszczerbkami na zdrowiu, a nawet zagrożeniem życia.

Bibliografia:

1. Cierniak i wsp. Pierwsza pomoc w nagłych wypadkach. Pielęgnacja i żywienie psów 2017.
2. Przeworski i wsp. Udar cieplny u psów i kotów – patogeneza, patofizjologia i leczenie. Życie Weterynaryjne 2016.