Choroby jelit u psa – przyczyny, objawy, leczenie

Jakie są objawy chorych jelit u psa?

Jelita to niezwykle ważny narząd, który odpowiada przede wszystkim za prawidłowe trawienie i wchłanianie substancji odżywczych, wchłanianie wody oraz wydalanie niestrawionych resztek pokarmu. Natomiast obecne w jelitach bakterie probiotyczne mają wpływ na odporność organizmu i wytwarzanie niektórych witamin. Zaburzenia pracy jelit u psa objawiać się mogą poprzez:

• biegunki,
• zaparcia,
• wzdęcia,
• wymioty,
• obecność krwi w kale,
• niedobory składników odżywczych,
• niedożywienie i postępujące wychudzenie,
• osłabienie i niechęć do zabawy,
• choroby skóry i pogorszenie wyglądu sierści,
• spadek odporności i zwiększona podatność na infekcje,
• zmiany apetytu,
• gorączkę.

Objawy te mogą towarzyszyć wielu chorobom jelit u psa. Wśród najczęstszych przyczyn zaburzeń jelitowych wymienia się:

• nieswoiste zapalenie jelit u psa – IBD,
• rozrost bakterii w jelicie cienkim – SIBO,
• inwazje pasożytów jelitowych,
• zespół jelita drażliwego,
• nietolerancje i alergie pokarmowe.

Zaburzenia trawienia mogą być także objawem chorób narządów wewnętrznych – cukrzycy, chorób trzustki, wątroby, nerek czy tarczycy. Dlatego stwierdzenie, jaka choroba powoduje objawy zapalenia jelit u psa, wymagać będzie przeprowadzenia wielu badań. Leczenie zależne będzie od rodzaju choroby, czasu jej trwania i intensywności objawów.

Nieswoiste zapalenie jelit u psa – IBD

Nieswoiste zapalenie jelit (IBD – inflammatory bowel disease) to najczęstsza przyczyna zapalenia przewodu pokarmowego, przewlekłych biegunek i wymiotów u psów. Choroba ta może obejmować jelito cienkie, grube lub obydwa te odcinki. Przyczyny nieswoistego zapalenia jelit u psa nie są do końca poznane. Do wystąpienia tej choroby jelit przyczynić się mogą:

• predyspozycje rasowe (ryzyko wystąpienia IBD jest wyższe między innymi u bokserów, owczarków niemieckich, buldogów francuskich i yorków),
• zaburzenia pracy układu odpornościowego w obrębie jelit,
• przewlekły stres,
• zaburzenia składu flory jelitowej.

Nieswoiste zapalenie jelit u psów objawia się najczęściej przewlekłymi biegunkami z krwią, wymiotami, brakiem apetytu, wychudzeniem i silnym osłabieniem. Diagnozę IBD należy potwierdzić, wykonując badanie kału, badanie krwi, USG i endoskopię.

Leczenie nieswoistego zapalenia jelit polega głównie na podawaniu psu lekkostrawnej, hipoalergicznej diety. W cięższych przypadkach konieczne może być zastosowanie antybiotyków, leków przeciwzapalnych, a nawet leków immunosupresyjnych. Psu z chorobą zapalną jelit warto także podawać probiotyki.

Przerost bakterii w jelicie cienkim (SIBO)

SIBO (small intestinal bacterial overgrowth) to choroba jelit, w której przebiegu dochodzi do niekontrolowanego rozrostu bakterii jelitowych. Przyczyną SIBO u psa są zaburzenia homeostazy, które mogą być wywołane przez zmniejszoną produkcję soków żołądkowych i osłabioną motorykę jelit towarzyszące często takim chorobom, jak:

• ostre zapalenie trzustki,
• niewydolność nerek,
• choroby wątroby,
• cukrzyca,
• zakażenia wirusowe,
• osłabienie odporności.

Nieprawidłowy skład mikroflory jelit powoduje szereg objawów obejmujących zaburzenia trawienia i wchłaniania składników pokarmowych, wychudzenie, przewlekłe biegunki i osłabienie organizmu. Rozpoznanie tej choroby jelit u psa jest dość trudne i wymaga wykonania badań krwi, badania bakteriologicznego kału oraz oznaczenia stężenia witaminy B12 i kwasu foliowego we krwi.

Leczenie SIBO u psa jest długotrwałe i polega na podawaniu antybiotyków mających zwalczyć nadmiar bakterii oraz suplementacji witaminy B12. Konieczne będzie także rozpoznanie pierwotnej przyczyny choroby jelit i wdrożenie odpowiedniego leczenia. Dieta dla psa z przerostem bakterii w jelitach powinna zawierać obniżoną ilość tłuszczu i dodatek probiotyków.

Pasożyty jelitowe

Inwazje pasożytów jelitowych mogą objawiać się zaburzeniami pracy przewodu pokarmowego i zapaleniem jelit. Do najczęstszych pasożytów występujących u psów zalicza się tasiemca psiego, włosogłówkę, tęgoryjca i pierwotniaki z gatunku Giardia lamblia. Potwierdzenie obecności pasożytów wymaga badania próbek kału zebranych z kilku dni. Rozpoznanie można potwierdzić także testami antygenowymi.

W leczeniu zakażeń pasożytniczych stosuje się weterynaryjne preparaty odrobaczające przeznaczone do zwalczania danego gatunku pasożytów. Długość terapii zależna będzie od nasilenia inwazji i gatunku pasożyta. Wskazane jest także podawanie psu probiotyków i suplementów zwiększających odporność organizmu.

Nietolerancje i alergie pokarmowe

Zapalenie jelit u psa może być objawem nieprawidłowej reakcji na pokarm, czyli alergii lub nietolerancji pokarmowej. Uczulenie na składniki diety powodować będzie szereg objawów alergicznych, obejmujących przede wszystkim świąd, drapanie się i problemy skórne oraz przewlekłe stany zapalne w obrębie całego organizmu, w tym także w obrębie jelit. Nietolerancje pokarmowe polegają natomiast na podrażnieniu przewodu pokarmowego przez pokarm, którego właściwe strawienie nie jest możliwe ze względu na zaburzenia metaboliczne lub niedobory enzymów trawiennych. Objawiają się przede wszystkim biegunką, wymiotami i bolesnymi wzdęciami.

Rozpoznanie alergii lub nietolerancji pokarmowej polega na wykluczeniu innych możliwych przyczyn objawów oraz podawaniu psu lekkostrawnej, hipoalergicznej diety o ograniczonej liczbie składników i obserwowaniu reakcji jego organizmu. Leczenie zapalenia jelit na tle alergii lub nietolerancji wymagać będzie ścisłego przestrzegania diety zaleconej przez lekarza weterynarii.

Zespół jelita drażliwego

Zespół nadwrażliwości jelita grubego (IBS – irritable bowel syndrome) to choroba jelit objawiająca się okresowo pojawiającymi problemami trawiennymi, którym początkowo nie towarzyszą żadne patologiczne zmiany w obrębie jelit. W dalszym przebiegu choroby rozwinąć się może przewlekłe zapalenie jelit.

Przypuszcza się, że przyczyną jelita drażliwego jest stres powodujący zaburzenia przekaźnictwa nerwowego między ośrodkowym układem nerwowym i przewodem pokarmowym, co skutkuje zaburzeniami motoryki układu pokarmowego oraz zaburzeniem pracy zwieraczy przełyku i żołądka. Do choroby tej predysponowane są w szczególności psy wrażliwe, lękliwe, pochodzące z adopcji i wykazujące przeróżne zaburzenia behawioralne. Zespół jelita drażliwego może także rozwinąć się u psów pracujących oraz u zwierząt, w których życiu zaszły nagłe, stresujące zmiany, takie jak narodziny dziecka, wyjazd opiekuna czy pobyt w hotelu dla psów.

Zespół jelita drażliwego u psa zdiagnozować można po wykluczeniu innych chorób jelit. Przy leczeniu stosuje się najczęściej dietę hipoalergiczną o zwiększonym udziale włókna pokarmowego. Opiekun musi także zadbać o samopoczucie psa, a w przypadku problemów behawioralnych objawiających się silnym stresem zalecane jest stosowanie suplementów lub leków uspokajających przepisanych przez lekarza weterynarii.

Sposoby na leczenie chorych jelit u psa

Leczenie zapalenia jelit u psa zależne będzie od choroby, która je wywołała. Zwierzak z chorobą jelit wymagać będzie przede wszystkim podawania lekkostrawnej, hipoalergicznej diety, która odpowiadać będzie jego indywidualnym potrzebom. Diety lecznicze charakteryzować się mogą zawartością hydrolizowanego białka, zmniejszoną ilością tłuszczu lub podwyższoną dawką włókna pokarmowego. U psów cierpiących na choroby jelit zaleca się także podawanie probiotyków i suplementów poprawiających odporność organizmu.

Dzienna dawka jedzenia dla psa z chorymi jelitami powinna być podzielona na małe porcje podawane 3-6 razy dziennie. Ze względu na ryzyko odwodnienia przy przewlekłych biegunkach, zaleca się stosowanie diety o dużej zawartości wody – karmy mokrej lub zbilansowanych posiłków przygotowywanych przez opiekuna. W przypadku podawania psu suchej karmy pokarm należy najpierw namoczyć w wodzie.

Leczenie silnego zapalenia jelit u psa może wymagać także podawania antybiotyków, leków przeciwzapalnych i sterydowych, kroplówek lub środków odrobaczających.

Karma a zdrowe jelita

Ryzyko chorób jelit u psa zmniejszyć można, stosując w jego żywieniu wysokiej jakości karmy dostosowane do indywidualnych potrzeb zwierzaka wynikających z jego wieku, wielkości, stanu zdrowia i poziomu aktywności. Dobre karmy dla psa powinny składać się przede wszystkim ze świeżego i suszonego mięsa, a także zawierać warzywa i owoce dostarczające zdrowego błonnika. Opiekunowie psów z wrażliwymi jelitami lub skłonnością do alergii mogą rozważyć także stosowanie hipoalergicznych karm z owadami, które w szczególny sposób dbają o zdrowie jelit psów.

Podsumowanie

Choroby jelit, takie jak nieswoiste zapalenie jelit czy SIBO, to jedna z najczęstszych przyczyn biegunek i zaburzeń trawienia u psów. Zapalenie jelit może być wywołane także inwazją pasożytów wewnętrznych, nietolerancją pokarmową, mieć podłoże alergiczne lub stresowe.

Nawracające lub przewlekłe problemy trawienne u psa powinny skłonić opiekuna do wizyty u lekarza weterynarii. Specjalista zleci wykonanie badań, które pomogą zdiagnozować przyczynę objawów i zaleci odpowiednie leczenie. Niezwykle ważnym elementem postępowania w przypadku psów z chorymi jelitami jest stosowanie lekkostrawnej, hipoalergicznej diety i podawanie probiotyków.