Czy pies i kot mogą być wege?
Świat zwierząt stanowi bardzo liczną i różnorodną grupę organizmów. W szeregach poszczególnych gromad znajdziemy bardzo wiele gatunków, różniących się między innymi sposobem odżywiania. Opierając klasyfikację na typie pobieranego pokarmu, wyróżnić możemy zwierzęta wszystkożerne, zwane pantofagami, a także zwierzęta cechujące się wyspecjalizowanym przystosowaniem przewodu pokarmowego do rodzaju spożywanego pokarmu. Wśród nich wyróżniamy roślinożerców oraz mięsożerców.
Spis treści
Człowiek – typowy wszystkożerca
Organizmy wszystkożerne spotykane są wśród wielu gatunków zwierząt. Klasycznym przykładem wszystkożercy jest człowiek, o czym świadczy wiele anatomicznych i fizjologicznych cech przystosowujących go do spożywania różnorodnych pokarmów (m.in. budowa przewodu pokarmowego i uzębienia). Organizmy psów i kotów przez lata przystosowały się spożywanego przez ludzi pokarmu. Choć zmiany ewolucyjne nieznacznie zmieniły sposób odżywiania się naszych pupili, nie można zapominać o ich pierwotnym pochodzeniu i przystosowaniu do pobierania określonego rodzaju pokarmów, jakim są pokarmy pochodzenia zwierzęcego.
Czy dzicy mięsożercy spożywają wyłącznie mięso?
Dzikie zwierzęta psowate i kotowate są bezwzględnymi mięsożercami. Oznacza to, że podstawę ich diety stanowią tkanki zwierzęce. Choć określenie bezwzględny mięsożerca może sugerować konieczność spożywania tylko pokarmów mięsnych, należy zdawać sobie sprawę, że nie do końca jest to prawda. Nawet dzikie zwierzęta poza upolowaną zwierzyną spożywają także rośliny i owoce spotykane w lesie – chociaż te ostatnie zdecydowanie nie stanowią dominującej części posiłków. Zjadają także owady, o czym świadczą ich pozostałości wykrywane w kale dzikich przedstawicieli fauny.
Domestyfikacja a zmiany w diecie
Proces udomowienia doprowadził do pojawienia wielu zmian w zachowaniu, wyglądzie czy żywieniu psów i kotów. Układy pokarmowe domowych czworonogów w pewnym stopniu dostosowały się do trybu życia człowieka. Pewne ich cechy pozostają jednak niezmienne i pies zawsze będzie względnym, a kot bezwzględnym mięsożercą. Oznacza to, że możliwości prawidłowego zbilansowania diety wegetariańskiej u psa są bardzo ograniczone, a u kota wręcz nie istnieją.
Uwarunkowania fizjologiczne i anatomiczne wskazują, że organizm psa jest w większym stopniu przygotowany do wykorzystywania pokarmów roślinnych. Pies posiada większą liczbę zębów, odczuwa smak słodki, a jego jelita są przygotowane do trawienia pokarmów roślinnych. U kotów wygląda to nieco inaczej – ich układ pokarmowy dostosowany jest do spożywania pokarmów pochodzenia zwierzęcego.
Dieta wegetariańska dla psa
Czynnikiem determinującym możliwość wprowadzenia diety wegetariańskiej u psa jest między innymi konieczność pokrycia zapotrzebowania na aminokwasy białkowe. Zazwyczaj ich źródłem jest mięso i inne produkty pochodzenia zwierzęcego. Istnieje jednak możliwość poprawnego zbilansowania diety wegetariańskiej dla psa, jeśli zadba się o odpowiedni dobór różnych źródeł aminokwasów pochodzących z roślin celem uniknięcia niedoborów.
Jeśli dodatkowo dieta zostanie wzbogacona o np. jaja (owowegetarianizm), szansa rozwinięcia chorób niedoborowych jest mniejsza. Należy jednak pamiętać, że poprawne zbilansowanie diety jest bardzo trudne i trzeba mieć ważne przesłanki do jej wprowadzenia. Dodatkowo dieta powinna być ułożona przez specjalistę z zakresu dietetyki, który zadba także o właściwy dobór dodatków żywieniowych takich jak witaminy i minerały.
Czytaj też: Jakich witamin potrzebuje pies?
Dieta wegetariańska dla kota
Dieta wegetariańska u kotów jest przedsięwzięciem znacznie trudniejszym i obarczonym dużym ryzykiem błędu. Koty do prawidłowego funkcjonowania organizmu potrzebują wielu substancji, które obecne są jedynie w produktach mięsnych. Jedną z nich jest tauryna – aminokwas znajdujący się jedynie w produktach pochodzenia zwierzęcego. Zastosowanie diety wegetariańskiej sprawia, że pokarm staje się niedoborowy w ten aminokwas, co oznacza konieczność dodatkowej suplementacji.
Podobnie jest w przypadku innych związków, w tym witamin. Witamina A w organizmie psim może powstać z roślinnych jej prekursorów. Koty z powodu uwarunkowań gatunkowych nie mają możliwości przekształcania beta-karotenu pobieranego z roślin do czynnej formy witaminy A, co prowadzi do hipowitaminozy i jej zdrowotnych skutków. Oczywiście istnieją sposoby suplementacji potencjalnie niedoborowych składników, natomiast gatunkowa wrażliwość kotów na ich braki nie przemawia za wprowadzeniem tego rodzaju diety u kota. Dieta wegetariańska jest więc dopuszczalna u psa, lecz nie u kota. Co ważne, stosowanie diety wegańskiej zarówno u jednego, jak i drugiego gatunku jest kategorycznie zabronione.
Białko z owadów – sposób na kompromis?
Pewnym kompromisem pomiędzy dietą mięsną i wegetariańską mogą być owady. Ich stosowanie w diecie jest bezpieczne i zdrowe. Białko pochodzące z insektów jest bogate w aminokwasy nie tylko egzogenne, ale również endogenne, których zawartość plasuje się na poziomie podobnym do tych, cechujących pokarmy mięsne. Niektóre gatunki są także bogatym źródłem energii, węglowodanów, tłuszczu oraz witamin. Udział białka w mączce z owadów może osiągać nawet 60% suchej masy, a strawność 95%. Porównując te wartości ze składem innych protein pochodzenia zwierzęcego, nie sposób nie zgodzić się, że pod względem wartości odżywczych insekty zajmują wysokie miejsce na liście najbardziej wartościowych składników diety.
Nie bez znaczenia pozostaje także wysoka zawartość różnych makro i mikroelementów, takich jak magnez, wapń czy żelazo. Dzięki bogactwu składników owady mogą stanowić podstawę diety zarówno dla psów, jak i kotów, a ryzyko rozwinięcia schorzeń niedoborowych jest niezwykle małe. Jeśli więc musimy zrezygnować z klasycznych źródeł mięsa w diecie pupila przed zastosowaniem diety wegetariańskiej, wypróbujmy dietę bazującą na proteinach z owadów!
