Nadwaga i otyłość u psa – jak odchudzić psa?
Spis treści
Czym są nadwaga i otyłość u psa?
Coraz więcej domowych czworonogów cierpi na nadwagę i otyłość. Choroby te polegają na nadmiernym nagromadzeniu się tkanki tłuszczowej w organizmie. Nadwagę u psa stwierdza się, gdy masa ciała zwierzaka jest o 5-20% wyższa, niż prawidłowa, natomiast otyłość to sytuacja, w której pies waży o ponad 20% więcej, niż powinien. Niestety wciąż wielu opiekunów psów nie zdaje sobie sprawy, że nadwaga i otyłość to niebezpieczne choroby, które będą miały poważne konsekwencje. Czym grozi otyłość u psa? I jak odchudzić psa, który cierpi na nadwagę? Sprawdź, jakie są najczęstsze przyczyny otyłości u psów i co powinna zawierać dieta dla psa z nadwagą!
Konsekwencje nadwagi u psa
Nadmierna masa ciała zwierzaka to nie tylko problem estetyczny. Pies z nadwagą lub otyłością narażony jest na wiele poważnych chorób wynikających z otłuszczenia narządów wewnętrznych i przeciążonego układu ruchu. Tkanka tłuszczowa wydziela także czynniki prozapalne, które zaburzą prawidłowe funkcjonowanie organizmu i zwiększą ryzyko rozwinięcia się u zwierzaka kolejnych chorób. Wśród najczęstszych konsekwencji nadwagi i otyłości u psów znajdują się:
- cukrzyca,
- choroby nerek,
- choroba zwyrodnieniowa stawów i kręgosłupa,
- dysplazja,
- spadek odporności,
- zwiększone ryzyko wystąpienia nowotworów.
Otyłość u psów – przyczyny
Przyczyną otyłości u psów jest nadmierne odkładanie się tkanki tłuszczowej na skutek nadmiernej podaży energetycznej, czyli przyjmowanie wraz z pokarmem większej ilości kalorii, niż wynosi dzienne zapotrzebowanie organizmu na energię. Zapotrzebowanie na energię u czworonoga to indywidualna kwestia, która wynika z jego wieku, wielkości, tempa metabolizmu i poziomu aktywności.
Na sposób wykorzystania kalorii przyjmowanych z pokarmem wpływ ma także gospodarka hormonalna, która jest zaburzona u zwierząt cierpiących na choroby endokrynologiczne. U takich psów dochodzi często do odkładania się tkanki tłuszczowej przy równoczesnym tworzeniu się zaników mięśniowych i występowaniu innych objawów niedożywienia.
Do przyczyn nadwagi i otyłości u psa należą przede wszystkim:
- podawanie psu źle dobranej karmy lub niewłaściwe dawkowanie jedzenia,
- dokarmianie psa między posiłkami resztkami z obiadu lub zbyt dużą ilością przysmaków,
- zbyt mała dawka ruchu pozwalającego na zużycie nadmiaru kalorii,
- nieleczone choroby endokrynologiczne (niedoczynność tarczycy, choroba Cushinga, cukrzyca).
Czy kastrowany pies musi być otyły?
Kastracja i sterylizacja polegające na usunięciu jąder lub jajników to zabiegi, które mają poważny wpływ na cały organizm. Hormony płciowe wydzielane przez narządy usuwane podczas operacji biorą udział w metabolizmie energii i regulują uczucie głodu u psa. Dlatego u kastrowanych psów spada tempo metabolizmu i chęć do aktywności fizycznej, co znacząco zmniejsza zapotrzebowanie na kalorie. Zaburzone uczucie sytości po posiłku sprawia także, że pies ma większą skłonność do żebrania przy stole i wymuszania jedzenia, co prowokuje opiekunów do dokarmiania zwierzaka.
Nie znaczy to jednak, że każdy kastrowany pies musi mieć nadwagę. Zredukowanie dziennej dawki energii poprzez podawanie odpowiednio dobranej karmy, powstrzymanie się od dokarmiania psa przy stole i zachęcanie zwierzaka do dłuższych spacerów pozwoli uniknąć otyłości u psa po kastracji.
Jak poznać, czy pies ma nadwagę?
Wprawne oko eksperta od razu zaobserwuje nawet nieznaczną nadwagę u psa, jednak wielu opiekunów nie zdaje sobie sprawy nawet z otyłości swojego pupila. U psów z nadwaga lub otyłością zauważyć można nadmierne nagromadzenie się tkanki tłuszczowej – szczególnie w okolicy żeber, brzucha, karku i podstawy ogona. By stwierdzić, czy pies jest za gruby, przeprowadzić można prosty test żeber.
Test żeber
Test żeber u psa ma za zadanie ocenę grubości tkanki tłuszczowej odłożonej na żebrach czworonoga. By go wykonać, niezbędne będzie dotknięcie boków ciała psa płaską ręką, bez nadmiernego wciskania palców w żebra zwierzaka. Uczucie to należy następnie porównać z uczuciem dotykania własnej dłoni. U psa z prawidłową masą ciała żebra będą wyczuwalne tak, jak kości stawów łączące palce z dłonią na wierzchu wyprostowanej ręki. U psów z nadwagą żebra będą ledwo wyczuwalne, podobnie jak stawy dotykane na wewnętrznej stronie dłoni.
Prawidłowa waga u psa – jak ją określić?
Prawidłowa masa ciała psa zależeć będzie od kilku czynników. Najważniejszym z nich jest wielkość psa i jego rasa. Opiekunowie rasowych czworonogów mogą znacznie łatwiej określić prawidłową wagę psa, posługując się wzorcem i porównując swojego pupila do innych przedstawicieli rasy. Trzeba przy tym pamiętać, że nawet rasowe psy mogą znacząco różnić się typem budowy, co przekładać się będzie na ich masę ciała. Dlatego chcąc określić, ile powinien ważyć pies, najlepiej jest posłużyć się tabelą opisująca skalę BCS.
Skala BCS
Skala BCS (ang. Body Condition Score) to tabela pozwalająca opiekunom zorientować się, w jakiej kondycji jest ich pupil. Polega ona na wizualnej i palpacyjnej ocenie sylwetki psa, z uwzględnieniem tkanki tłuszczowej gromadzącej się na bokach tułowia, szyi, karku, brzuchu i podstawie ogona zwierzaka. Za pomocą skali BCS można oszacować stopień otłuszczenia psa i jego prawidłową masę ciała.
Kondycja psa | Opis | % m.c. powyżej prawidłowej wagi psa |
Waga idealna | Żebra i inne kości łatwo wyczuwalne przez minimalną warstwę tłuszczu podskórnego Podkasanie brzucha widoczne z boku, z góry widoczny nieznacznie zaznaczony kształt klepsydry. U nasady ogona wystające struktury kostne pokryte skórą z małą ilością tłuszczu podskórnego | 0% |
Nieznaczna nadwaga | Żebra i inne kości wyczuwalne pod umiarkowaną warstwą tłuszczu. Podkasanie brzucha mniej wyraźne z boku. Z góry widoczny słabo zaznaczony kształt klepsydry (doły przylędźwiowe wypełnione). U nasady ogona obły zarys lub pogrubienie. Struktury kostne wyczuwalne pod cienką warstwą tłuszczu podskórnego. | +10‒15% |
Nadwaga | Żebra i inne kości trudno wyczuwalne pod grubą warstwą tłuszczu. Brzuch: z boku widoczne małe podkasanie brzucha. Z góry widoczne poszerzenie tułowia (doły przylędźwiowe wyraźnie wypełnione), brak wcięcia w talii. U nasady ogona obły zarys lub pogrubienie. Struktury kostne wyczuwalne pod warstwą tłuszczu podskórnego. | +20‒30% |
Otyłość | Żebra bardzo trudno wyczuwalne pod grubą warstwą tłuszczu podskórnego. Inne wypukłości kostne są pogrubione ze względu na pokrywającą je obfitą tkankę tłuszczową. Nasada ogona poszerzona, trudne do wyczucia struktury kostne. Widoczny fałd brzuszny, brak widocznej „talii” (doły przylędźwiowe wyraźnie wypełnione) oraz widoczne z góry poszerzenie tułowia. Gruba warstwa tłuszczu podskórnego w okolicy lędźwiowej i okolicy szyi. | +30‒45% |
Znaczna otyłość | Żebra bardzo trudno wyczuwalne pod masywną warstwą tłuszczu podskórnego. Inne wypukłości kostne są pogrubione ze względu na pokrywającą je obfitą warstwę tkanki tłuszczowej. Nasada ogona pogrubiona, praktycznie niemożliwe do wyczucia struktury kostne. Wiszący fałd brzuszny, brak widocznej „talii” (doły przylędźwiowe wyraźnie wypełnione) oraz widoczne z góry znaczne poszerzenie tułowia. Gruba warstwa tłuszczu podskórnego w okolicy lędźwiowej, okolicy szyi, okolicy twarzowej, okolicy kończyn i pachwin. Na grzbiecie może formować się fałd w miejscu nakładania się tkanki podskórnej okolicy klatki piersiowej i okolicy lędźwiowej. | >45% |
Jak odchudzić psa?
Odchudzanie psa należy zawsze rozpocząć od konsultacji z lekarzem weterynarii. Specjalista oceni stopień nadwagi u zwierzaka, pomoże określić jego prawidłową masę ciała i zleci badania mające wykluczyć chorobowe podłoże otyłości. Jeśli u psa wykryte zostaną dolegliwości mogące wpływać na nadmierne odkładanie się tkanki tłuszczowej, konieczne będzie wprowadzenie odpowiedniego leczenia. Opiekunowie psów, u których nadwaga wynika z nadmiernej podaży kalorycznej, powinni natomiast wprowadzić zmiany w żywieniu pupila i stopniowo zwiększyć jego dzienne wykorzystanie energii.
Dieta dla psa z nadwagą
Dieta dla psa z nadwagą powinna charakteryzować się zmniejszoną kalorycznością. Odchudzająca karma musi jednak dostarczać psu odpowiednich dawek wszystkich niezbędnych psu składników odżywczych – właściwej dawki białka i aminokwasów, kwasów tłuszczowych, substancji mineralnych i witamin. Częstym błędem popełnianym przez opiekunów chcących odchudzić psa jest podawanie zwierzakowi mniejszych porcji dotychczasowego pokarmu. Psiak żywiony w ten sposób będzie wprawdzie otrzymywał mniej kalorii, co umożliwi utratę tkanki tłuszczowej, jednak równocześnie może spożywać niewystarczającą ilość białka niezbędnego do utrzymania masy mięśniowej i mniej witamin odpowiadających za prawidłowe funkcjonowanie organizmu. Odchudzane w ten sposób psy mogą więc cierpieć na poważne niedobory pokarmowe, których konsekwencją będzie osłabienie, niechęć do aktywności fizycznej i większa podatność na choroby.
Najlepszym sposobem na odchudzenie psa jest stosowanie gotowych karm przeznaczonych dla psów z nadwagą. Diety typu „light” powinny zawierać:
- obniżoną dawkę tłuszczu pozwalającą na zmniejszenie kaloryczności diety,
- dodatkową ilość wysokiej jakości białka niezbędnego do utrzymania masy mięśniowej,
- podwyższoną zawartość nienasyconych kwasów tłuszczowych, składników mineralnych i witamin zapobiegającą niedoborom,
- zwiększoną dawkę włókna pokarmowego zapewniającego dłuższe uczucie sytości po posiłku.
W odchudzaniu psa sprawdzić się może także odpowiednio zbilansowana dieta domowa. Posiłki powinny składać się przede wszystkim z chudego mięsa uzupełnionego podrobami, warzywami i owocami oraz niezbędnymi suplementami mineralno-witaminowymi. Dietę dla psa z nadwagą uzupełniać można także naturalnymi dodatkami, takimi jak olej z łososia czy drożdże piwne.
Chcąc odchudzić psa należy unikać podawania mu dodatkowych przysmaków. Wysokokaloryczne gryzaki zastąpić można świeżymi warzywami (na przykład surową marchewką), a zamiast przysmaków na spacer zabierać można odliczoną od posiłku garść karmy.
Aktywność dla otyłego psa
Dodatkowa dawka ruchu to doskonały sposób na zwiększenie wykorzystania energii przez psa. Aktywność fizyczna pozwoli psu także na zbudowanie odpowiedniej masy mięśniowej, która chronić będzie stawy przed nadmiernym obciążeniem.
Zwiększenie aktywności powinno zawsze odbywać się stopniowo. Nadmierny wysiłek u poważnie otyłego psa może bowiem prowadzić do urazów, przemęczenia, przegrzania organizmu, a nawet omdlenia. Dlatego w przypadku skrajnie otyłych zwierzaków wydłużenie spacerów powinno być poprzedzone konsultacją u lekarza weterynarii.
Psa z nadwagą nie należy zachęcać do intensywnego biegania, skakania ani aportowania piłki. Wskazane są spokojne, długie spacery, które pozwolą zwierzakowi na stopniowe zbudowanie kondycji i wytrzymałości. Dobrą aktywnością dla psa jest pływanie, które angażuje mięśnie, nie obciążając nadmiernie stawów.